Formalizm, który zabija. Kongregacje katechetyczne

Celem katechezy jest relacja z żywym Panem Jezusem. Największą szkodę czyni katechezie formalizm, który zabija relację – mówił bp Wojciech Osial podczas kongregacji katechetycznych w Rzeszowie.

30 sierpnia 2019 r. w Instytucie Teologiczno-Pastoralnym w Rzeszowie odbyła się kongregacja katechetyczna dla księży z dekanatów centralnej i północnej części diecezji. W tym samym czasie w Domu Diecezjalnym Tabor w Rzeszowie obradowali katecheci świeccy. W kongregacji dla księży uczestniczył bp Jan Wątroba i bp Kazimierz Górny, w w kongregacji dla katechetów świeckich – bp Edward Białogłowski.

Gościem obydwu kongregacji był bp Wojciech Osial, biskup pomocniczy diecezji łowickiej, członek Komisji Wychowania Katolickiego KEP. Biskup Osiał zaprezentował wykład pt. „Wybrane trudności w katechezie dzieci i młodzieży – próba poszukiwania ich rozwiązań”.

Zarysowując sytuację młodzieży, m.in. kryzys praktyk religijnych, prelegent zdecydowanie sprzeciwiał się jej negatywnej ocenie. „Nie zgadzam się ze stwierdzeniem, że współcześni uczniowie są źli. Co to znaczy, że uczeń jest zły? Nasi uczniowie poddawani są bardzo silnym wpływom różnych przemian. Przemiany kulturowe, społeczne, techniczne kształtują naszych uczniów, a my ich do końca nie znamy, bo nie wchodzimy w ich świat (…). Nie powinniśmy zbyt szybko osądzać uczniów, ale iść z nimi, słuchać ich i próbować zrozumieć” – mówił hierarcha.

Mówiąc o katechezie bp Osial zwrócił uwagę na potrzebę przejścia od formalizmu w stronę relacji. „W katechezie najważniejsza jest relacja. Co to znaczy? Kiedy spotykam ludzi młodych, to mówię im tak: Słuchaj, w wierze nie chodzi o to, aby w niedziele chodzić do kościoła – jakkolwiek trzeba; w wierze nie chodzi o to, aby codziennie się modlić – jakkolwiek trzeba się modlić; w wierze nie chodzi o to, żeby chodzić do spowiedzi – jakkolwiek trzeba chodzić do spowiedzi. W wierze chodzi o więź z Panem Jezusem. Jeśli masz więź, będziesz chodził do kościoła, będziesz się modlił, będziesz się spowiadał. Celem katechezy jest relacja z żywym Panem Jezusem. To jest płaszczyzna, z której powinno wszystko wypływać. Wiara to jest więź z Bogiem. Celem przygotowania do pierwszej Komunii św. czy do bierzmowania nie może być zaliczenie egzaminu i wypełnienie indeksu. Taki formalizm czyni katechezie największą szkodę – zabija relacje” – podkreślił prelegent.

Proponując rozwiązanie problemów bp Osial wskazał na potrzebę pracy w rodzinie, później w parafii, a dopiero na końcu na katechezie. „Naszych uczniów zmienimy, kiedy zmieni się rodzina, kiedy ożyje parafia i kiedy sami się zmienimy. (…) W pierwszej kolejności należy dołożyć wszelkich starań, aby wspierać rodzinę. Zostawić dzieci a zainteresować się rodzicami. A my robimy odwrotnie niż Pan Jezus. Pan Jezus dzieci błogosławił, a uczył dorosłych. (…) Zapraszając rodziców do współpracy szukałbym z nimi więzi, na pewno bym ich nie osądzał, ale wskazał, że łączy nas troska o dzieci” – mówił.

Mówiąc o parafii duchowny podkreślił doświadczenie wspólnoty. „Dokumenty Kościoła podkreślają, że w formacji do wiary niezwykle ważna jest wspólnota. Wspólnota, która prowadzi, ciągnie, koryguje, przebacza, w której dojrzewa wiara. W domach bywa różnie. (…) Wspólnota w parafii powinna mniej skupiać się na przekazywaniu wiedzy i teorii, a bardziej właśnie na relacji do Boga, na liturgii, na modlitwie. Pokazać jak się klęczy, kiedy się klęczy i dlaczego się klęczy. Pokazać słowo Boże. Pokazać, że przez słowo Boże mówi do nas Bóg” – zachęcał biskup.

Temat wspólnoty i więzi pojawił się również w części na temat katechezy. „Uważam, że tam udaje się coś zrobić, gdzie katecheta nawiąże więź z uczniami. W klasie można dobrze pracować tylko wtedy, kiedy nawiążesz więź z uczniami. Gdy nie ma więzi i jest dystans to nic nie zrobisz. Rób wszystko, aby cię polubili, buduj więzi, poświeceń jak najwięcej czasu. Gdy nie ma więzi, a w dodatku jest jeszcze konflikt i traktujesz uczniów z góry – nic nie zrobisz” – przekonywał hierarcha.

W drugiej części spotkania księża odpowiedzialni za różne wydziały Kurii Diecezjalnej i instytucje diecezjalne przedstawili krótkie ogłoszenia odnoszące się do ich działalności.

Ks. Marek Winiarski, dyrektor Wydziału Katechetycznego, mówił m.in. o zasadach przyznawania misji kanonicznych, studiach podyplomowych teologiczno-katechetycznych, nowych programach i podręcznikach, a także prawie rodziców do wychowania dzieci zgodnie w własnymi przekonaniami.

Ks. Jan Kobak, duszpasterz diecezjalny rodzin, wyczulał księży na zwrócenie uwagi na autentyczność dokumentów przynoszonych przez narzeczonych przygotowujących się do zawarcia sakramentu małżeństwa, zachęcał do udziału w Studium Życia Rodzinnego i pielgrzymce małżeństw na Jasną Górę.

Ks. Rafał Flak, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego Kurii Diecezjalnej, przedstawił najbliższe wydarzenia, m.in.: Diecezjalny Dzień Młodych (7 września), złazisko KSM do Ropczyc (od 13 do 15 września), akcję „Polska pod Krzyżem” (14 września), akcję „Iskra Miłosierdzia” (28 września), Procesję Różańcową (6 października) i Niedzielę Papieską (13 października).

Ks. Marek Story, wicekanclerz Kurii Diecezjalnej, poinformował o kursie przygotowującym na szafarzy nadzwyczajnych Komunii Świętej, działalności Caritas Diecezji Rzeszowskiej, wymaganiach stawianych chrzestnym i procedurze apostazji.

Ponadto o. Rafał Klimas OFM, kustosz Sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej, zaprosił na uroczystości odpustowe ku czci Matki Bożej Rzeszowskiej. W trwających przez tydzień nabożeństwach będą uczestniczyć m.in. kandydaci do bierzmowania.

Podsumowania spotkań z księżmi dokonał bp Jan Wątroba. „Jak tylko potrafię, chciałbym zapalić wszystkich do nowej gorliwości w dziele ewangelizacji, w której jako katecheci uczestniczycie tak bezpośrednio. Jesteście na pierwszej linii frontu wielkiej walki o dusze, o zbawienie. Czujmy na sobie tę odpowiedzialność i na różne sposoby mobilizujmy się wzajemnie i módlmy się za siebie” – zachęcał biskup.

31 sierpnia w Domu Parafialnym przy parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle spotkają się księża z południowej części diecezji. (tn)

Zdjęcia: tn